اجتهاد پویا
بکارگیری اجتهاد در منابع اصیل و معتبر شرعی، بعد از بررسی ابعاد و ویژگی‌های مختلف موضوعات و سنجیدن ابعاد قضایا برای استنباط احکام شرعی را اجتهاد پویا گویند.
اجتهاد پویا و بالنده با همه ضوابط و شرایطش چشمه جوشانی است در دل فقه برای همگام کردن آن با رویدادهای زندگی در بستر زمان.
اجتهاد پویا و بالنده و مترقی، در همه زمینه‌ها بر اساس ملاکهای معتبر شرعی و سنجیدن ابعاد قضایای فردی، اجتماعی، جهانی، سیاسی، اداری، قضایی، حکومتی و... و با در نظر گرفتن دو عصر زمان و مکان تحقق می‌یابد و این اجتهادی است که به فقه جامعه‌ساز، در همه زمینه‌ها عینیت می‌بخشد.
شرایط فقیه پویا
در اجتهاد پویا، مجتهد از رخدادهای جامعه خودآگاهی کامل داشته و از آنها تحلیل صحیح دارد و اجتهاد او ناظر به حل مشکلات مردم و مسئولان جامعه است و حکم هر واقعه‌ای را در زمان مناسب آن استنباط می‌نماید. در اجتهاد پویا، شناخت موضوعات جدید، بسیار مؤثر و توجه به مشکلات و نیازهای جامعه و کوشش برای حل آنها اساسی است؛ همچنین توجه به شرایط جهانی و منطقه‌ای نیز لازم است.
مجتهدی پویا است که در رفع مشکلات جامعه در ابعاد سیاسی و اقتصادی و حقوقی و روابط بین‌المللی و حکومتی کارآیی او باشد.
جایگاه و ضرورت اجتهاد پویا در جامعه کنونی
در عصر حاضر اجتهاد پویا که با تحول زمان و مکان و احوال و عرف بر اساس منابع معتبر شرعی تحول می‌پذیرد، تکیه گاه محکم و استوار تئوری حکومت اسلامی و جوابگوی فقه به نیازهای بشری در همه زمینه‌ها می‌باشد.
لازم به ذکر است که پویایی، در ذات اجتهادی است که شیعه پرچم دار آن می‌باشد و علما و فقهای بزرگ شیعه، همواره اجتهادشان پویا بوده است.
منابع
- اجتهاد پویا، ویکی علوم اسلامی، بازیابی: 11 تیر 1392.
- شرایط اجتهاد در نظام اسلامی، محمدابراهیم جناتی، اندیشه حوزه، شماره 1. در دسترس در پرتال جامع علوم اسلامی، بازیابی: 11 تیر 1392.
پیوندهای مفید
- شیوه های اجتهاد پویا در آموزه های امامان معصوم علیهم السلام، عزت السادات میرخانی، فصلنامه ندای صادق، شماره 29، بهار 1382. در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: 11 تیر 1392.
- اجتهاد پویا؛ لازمه دین ماندگار، رضیه موسوی فر، کیهان فرهنگی، شمار 133، خرداد و تیر 1376. در دسترس در سایت نور مگز، بازیابی: 11 تیر 1392.
| فقه | ||
| کلیات: | تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی | |
| منابع: | عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ... | |
| ↓ رده ها ↓ | ||
| فقه: | فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه | |
| اصول فقه: | اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه | |
| احکام: | احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام | |